Umowa pożyczki może przewidywać zobowiązanie pożyczkobiorcy do zapłaty odsetek od kapitału udzielonej pożyczki. Przyjmuje się, że odsetki to nic innego jak wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Ich wysokość zależy od stopy procentowej, wielkości kapitału i czasu, na jaki jest zaciągnięte zobowiązanie i może wpłynąć na wysokość zobowiązania.

Wyróżniamy co do zasady dwa rodzaje odsetek:

1. Odsetki ustawowe
2. Odsetki umowne

Odsetki ustawowe zostały uregulowane w art. 359 § 1 – 4 kodeksu cywilnego.

Podstawowa stawka odsetek ustawowych uregulowana w  art. 359 § 2 kodeksu cywilnego wynosi równowartość sumy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5 punktów procentowych. Od października 2023 roku odsetki ustawowe wynoszą 9,25% w skali roku.

Maksymalne wysokość odsetek ustawowych wynika z art. 359 § 2¹ kodeksu cywilnego i wynosi dwukrotność wysokości odsetek ustawowych. Od października 2023 roku maksymalne odsetki ustawowe wynoszą 18,5% w skali roku.

Jeśli pożyczka nie zostanie spłacona w terminie, pożyczkobiorca popada w opóźnienie. W takiej sytuacji pożyczkodawca może naliczać odsetki za opóźnienie w zapłacie, które zostały uregulowane w art. 481 § 1 – 3 kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 481 § 2 kodeksu cywilnego odsetki ustawowe za opóźnienie wynoszą równowartość sumy referencyjnej NBP powiększonej o 5,5 punktów procentowych. Od października 2023 roku odsetki ustawowe za opóźnienie wynoszą 10,75% w skali roku.

Maksymalne wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynika z art. 481 § 2¹ kodeksu cywilnego i wynosi dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. Od października 2023 roku maksymalne odsetki ustawowe wynoszą 21,5% w skali roku.

Odsetki umowne mogą zostać dowolne ukształtowane w umowie pożyczki, jednakże zgodnie z art. 359 § 2² kodeksu cywilnego nie mogą one przekraczać wysokości ustawowych odsetek maksymalnych ustalanych na podstawie art. 359 § 2¹ kodeksu cywilnego

Podsumowując, udzielając wspólnikowi pożyczki w umowie można uregulować trzy rodzaje odsetek: (i) odsetek ustawowe, których wysokość wynika wprost z art. 359 § 2 oraz 2¹ kodeksu cywilnego, (ii) odsetek ustawowe za opóźnienie, których wysokość wynika wprost z art. 481 § 2 oraz 2¹ kodeksu cywilnego, oraz (iii) odsetki umowne, które mogą być dowolnie kształtowane ale nie mogą przekraczać maksymalnych odsetek ustawowych uregulowanych w art. 359 § 2¹ kodeksu cywilnego.